TÜRKİYE’DE KONUT İHTİYACI UNSURLARI

Konut ihtiyacı ile ilgili öngörülerde bulunmak, konut talebinin şekillenmesi ve yeni konut finansman sisteminin finansal kaynak yaratma potansiyelinin ölçülebilmesi açısından önemlidir. Gyoder’in yapmış olduğu araştırmaya göre konut ihtiyacına ilişkin öngörüler 4 temel durum üzerinde kuruluyor.

1-Hane Halkı Sayısındaki Artış ile Konut İhtiyacı

Konut ihtiyacını belirleyen en temel unsurdur. Yıllara göre bakıldığında, son 10 yılda kentsel alanda hane halkı sayısındaki artış 4 milyonu bulmuştur. Dolayısıyla, kentlerde konut ihtiyacı direkt olarak belirmiştir. Hane halkı artışıyla doğan konut ihtiyacı da kendi arasında sınıflandırılabilir;

• Mutlak nüfus artışından kaynaklanan artış dolayısıyla oluşan konut ihtiyacı
• Yeni ailelerin kurulması dolayısıyla oluşan konut ihtiyacı
• Kentleşme ve göç ihtiyacı ile oluşan konut artışı.

2- Kentsel Alanlar Arası Göç ile Konut İhtiyacı

Tıpkı hane sayısındaki artış gibi kentsel alanlar arasındaki göç de bire bir konut ihtiyacını doğurmaktadır. Son 10 yıllık dönem içerisinde bu yolla oluşan konut ihtiyacının yaklaşık 1 milyon adet olduğu varsayılıyor.

3-Yenileme Kaynaklı Konut İhtiyacı

Konutların yıllar geçtikçe yaşlanması, eskimesi ve hatta kullanılamaz hale gelmesiyle birlikte konut stokunda azalmalar meydana gelir. Bu tip konut ihtiyacının oluşabilmesi için fiziki durum ve konut stoku birlikte değerlendirilir. Buna göre kalkınma planlarında yenileme kaynaklı konut ihtiyacı, toplam konut stoğunun %0,5’i verisi kullanılır.

4-Kentsel Dönüşüm Kaynaklı Konut İhtiyacı

Konut ihtiyacının belirleyen bir diğer unsur da kentsel dönüşümdür. Ancak kentsel dönüşüm diğer 3 ihtiyaçtan farklıdır ve onu belirleyen farklı durumlar içerir:

• Toplam konut stoğu içerisinde yer alan yaklaşık 5 milyon konutun kanuni standartlara sahip olması ve nitelikli konut stoğu ile yenilenmesi ve iyileştirilmesi. Yasal hale dönüştürülmesi.
• Yerel yönetimlerin bu projelerle çarpık kentleşme ve kaçak yapılarla oluşan konut stoğunu nitelikli konutlara dönüştürmesi.
• İzinsiz ve sağlıksız konutların yerine sosyal konutların üretilmesi
• Deprem riski nedeniyle, depreme dayanıklı, nitelikli konutların üretilmesi.