Günümüzde artan ev fiyatları ve yüksek faiz oranları, konut sahibi olmayı oldukça zorlaştırıyor. Bu zorluklarla başa çıkabilmek adına, inşaat firmaları yeni bir model geliştirdi: Kademeli Satış. Bu sistemde, konut almak isteyenler önce arsa payını satın alıyor, ardından inşaat maliyetini ödeyerek ev sahibi oluyor.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) verilerine göre 2023’te 2 milyon 949 bin 437’sini satış işlemi yapıldı. Bu satışların içinde konut satışları %41,56 pay aldı ve 2023 yılında bir önceki yıla göre %17,5 azalarak 1 milyon 225 bin 926 olarak gerçekleşti.
Geçmiş yıllarda %40 seviyelerine kadar yaklaşan ipotekli satışların payı, 2023 yılında %14,5 olarak gerçekleşti. Konut satışlarındaki düşüş ve ipotekli satışlardaki azalma dikkat çekiyor. İşte bu bağlamda geliştirilen kademeli satış modeli, konut piyasasında yeni bir olabilir mi sorusu ortaya çıkıyor.
Kademeli Satış Nasıl İşliyor?
Bu modelde, önce arsa payı satışı gerçekleşiyor. İmarlı bir arsada taslak proje ile belirlenen konut sayısı ve metrekareleri, konut sahibi olmak isteyenlere sunuluyor. Bu aşamada, bireyler daire planına göre arsa paylarını ön sözleşme ile satın alabiliyorlar. Peşin veya vadeli ödeme seçenekleriyle, vatandaşlar arsa paylarını sahipleniyorlar.
Ardından, belirlenen arsa payları üzerinden inşaat maliyetleri hesaplanıyor. İnşaatın başlaması için gerekli ruhsat alındıktan sonra, pay sahiplerinden belirli bir kar oranı ile inşaat maliyetleri tahsil ediliyor. Bu aşamada, kişilerin özellikle inşaat maliyetlerindeki belirsizlik nedeniyle taşıdığı risk dikkat çekiyor.
Vatandaşın Avantajları Neler?
Kademeli satış, konut almak isteyen vatandaşlar için bir dizi avantaj sunuyor. İlk olarak, daha küçük bir bütçeyle arsa payını satın alarak sürece başlamak, finansal yükü hafifletiyor. Ayrıca, ödeme seçeneklerinin esnek olması, çeşitli bütçelere hitap etmeyi mümkün kılıyor.
Ancak, bu avantajlarla birlikte inşaat maliyetlerindeki belirsizlik ve sürecin uzunluğu gibi riskler de göz önünde bulundurulmalıdır. Kademeli satış, konut piyasasında yeni bir yaklaşım sunarak, ev sahibi olma hayali kuran vatandaşlara farklı bir seçenek olabilir.